به مناسبت اکران فیلم آواتار 2؛ جلوه های ویژه رایانه ای چگونه هالیوود را متحول کرد؟ - وبلاگ خبری

به گزارش وبلاگ خبری، تصویر فراوریشده به وسیله کامپیوتر یا به اختصار سی جی آی (CGI)، یک فناوری دیجیتالی پیشرفته است که به فیلم سازان اجازه می دهد تا نماهای واقع گرایانه، بلندپروازانه و خیره نماینده ای خلق نمایند؛ تصاویری که فراوری آن ها به واسطه جلوه های ویژه میدانی یا روش های سنتی امکان پذیر نیست. سی جی آی درهای تازه ای را باز نموده است و به هنرمندان اجازه می دهد تا دنیا های فانتزی و حیرت انگیزی به وجود بیاورند که نمونه مشابه ندارند. بنابراین می توانیم ادعا کنیم که جلوه های ویژه رایانه ای یکی از عوامل اصلی تحول سینما در عصر مدرن بوده است.

سی جی آی از روزهایی که برای نخستین بار مورد استفاده نهاده شد تا به امروز، مسیر پرفرازونشیبی را طی نموده است. از آثار جریان سازی همچون ورطه (1989) و پارک ژوراسیک (1993) تا فیلم های دنیای سینمایی مارول، سی جی آی حالا عضو جدایی ناپذیر فیلم سازی مدرن به شمار میرود. تاریخچه جلوه های ویژه رایانه ای جذابیت های فراوانی دارد که در این مقاله، به چند برهه کوتاه از آن پرداخته ایم.

روزهای اولیه استفاده از جلوه های ویژه رایانه ای

وست ورلد (1973) در واقع اولین اثر سینمایی بود که جلوه های ویژه رایانه ای در آن به چشم می خورد اما یکی از نخستین فیلم هایی که به صورت گسترده از سی جی آی استفاده کرد، ورطه (یا همان پرتگاه) ساخته جیمز کامرون بود که سال 1989 به اکران عایدی. از سکانس های رئالیستی زیرآب تا موجودات بیگانه، این فیلم تکنولوژی دیجیتالی را به کار گرفت تا تعدادی از نفس گیرترین نماهای ممکن را به نمایش بگذارد. ورطه وعده های بزرگی داد و انتظار می رفت که سی جی آی مورد توجه دیگر فیلم سازان هم قرار بگیرد اما کامرون بار دیگر پیش قدم شد.

او دو سال بعد با نابودگر 2: روز داوری (1991) ساختارشکن ظاهر شد و پتانسیل واقعی سی جی آی را به همگان نشان داد. شخصیت منفی مشهور فیلم، تی-1000، یک سایبورگ از جنس فلز مایع بود که می توانست به هر شکلی تبدیل گردد (پلی آلیاژ تقلیدی). کامرون با تی-1000، قدم بعدی را در تحول جلوه های ویژه رایانه برداشت و بدیهی بود که روزهای هیجان انگیزتری در راه باشد.

نابودگر 2 یک پیروزیت بزرگ در حوزه جلوه های ویژه محسوب می شد اما با فیلم پارک ژوراسیک، ساخته استیون اسپیلبرگ بود که سی جی آی به جریان اصلی راه پیدا کرد. این فیلم از فناوری ضبط حرکت (موشن کپچر) استفاده کرد تا به دایناسورها جان ببخشد و آن ها را به شکلی به نمایش گذاشت که تفاوت چندانی با نمونه های واقعی نداشتند. تماشای این دایناسورها مخاطبان آن دوران را حیرت زده کرد. پارک ژوراسیک با عبور از مرز 1 میلیارد دلار، به پرفروش ترین فیلم تاریخ تبدیل شد تا این پیغام را به هالیوود بدهد که عصر جلوه های ویژه رایانه ای فرا رسیده است. این فیلم مسیر را برای آثار تجاری و بلاک باستری بلندپروازانه بعدی نیز هموار کرد.

پیشرفت چشم گیر سی جی آی در قرن بیست ویکم

سی جی آی در سال های خاتمهی دهه 90 میلادی به وفور مورد استفاده نهاده شد (ماتریکس شاید درخشان ترین نمونه باشد) اما با شروع قرن بیست و یکم به تکامل رسید و سازندگان برای خلق دنیاهای دیجیتالی به سراغ آن رفتند. یکی از تاثیرگذارترین مجموعه ها در این زمینه، سه گانه ارباب حلقه ها ساخته پیتر جکسون بود که از جلوه های ویژه رایانه ای به شکل کارآمد استفاده کرد؛ از سکانس های نبرد حماسی تا موجودات فانتزی و یک دنیا رویایی متفاوت که پیاده سازی دقیق آن به افکت های رایانه ای درجه یک احتیاج داشت. از اهمیت پرده سبز هم نباید عبور کرد که به بازیگران اجازه می داد بلادرنگ (ریل تایم) با محیط های دیجیتالی تعامل داشته باشند. نتیجه نهایی، سطح تازه ای از واقع گرایی بود. بی تردید چنین پروژه عظیمی به ارتشی از انیماتورها و هنرمندان حوزه دیجیتال احتیاج داشت که این جزئیات را طراحی و پردازش نمایند، از موی سر شخصیت ها تا طریقه حرکت ارتش ها. کوشش های جکسون اما بی نتیجه نبود؛ با گذشت سال ها، ارباب حلقه ها همچنان شما را مسحور می نماید.

اما نقطه شکوفایی کامل سی جی آی در دهه اول قرن بیست و یکم را باید آواتار (2009) بدانیم که از تکنولوژی موشن کپچر به شکل پیشرفته تری استفاده کرد تا موجودات بیگانه واقع گرایانه ای خلق کند. قصه فیلم در سیاره ای به نام پاندورا اتفاق می افتاد، جایی که یک نژاد شبه انسانی به نام ناوی زندگی می نماید. برای پیاده سازی درست این موجودات، بازیگران باید لباس های مخصوص موشن کپچر برتن می کردند تا حالات صورت و حرکات آن ها ضبط گردد. سپس داده های به دست آمده از سوی انیماتورها به کار گرفته می شد تا مدل دیجیتالی این موجودات را بسازند. به همین دلیل، شخصیت ها از نظر طریقه حرکت و حالات صورت، فاصله چندانی با واقعیت نداشتند. تکنولوژی های استفاده شده در آواتار و جلوه های ویژه شاهکار باعث شد تا در ادامه هم فیلم های بزرگ دیگری همچون مجموعه سیاره میمون ها به موشن کپچر تکیه نمایند.

اهمیت جلوه های ویژه در دنیای سینمایی مارول و جریان اصلی

دنیای سینمایی مارول به یکی از پیروز ترین و محبوب ترین مجموعه فیلم های تاریخ سینما تبدیل شده و سی جی آی در پیروزیت های آن نقش کلیدی ایفا نموده است زیرا بدون آن، دیزنی هرگز نمی توانست این ابرقهرمانان و شخصیت های شرور را به درستی عرضه کند. دنیای سینمایی مارول به واسطه جلوه های ویژه رایانه ای، تعدادی از به یادماندنی ترین سکانس ها و لحظات سینمای جریان اصلی را خلق نموده است، همچون لحظه ای که اوج خشم و دیوانگی هالک را در فیلم انتقام جویان (2012) مشاهده می کنیم تا نبرد حماسی خاتمهی انتقام جویان: خاتمه بازی (2019).

علاوه بر این، دنیای سینمای مارول با یاری سی جی آی بازیگران را جوان کرد تا بتوانند نقش های خود را در فیلم هایی که داستان آن ها در گذشته اتفاق می افتد، بار دیگر ایفا نمایند. برای مثال، در کاپیتان آمریکا: نخستین انتقام جو (2011) فیزیک کریس ایوانز با یاری جلوه های ویژه تغییر داده شد تا شبیه به یک جوان لاغر و نحیف به نظر برسد یا در مرد مورچه ای (2015)، مایکل داگلاس جوان شد تا نسخه جوان شخصیت خود، هنک پیم را بازی کند (مارتین اسکورسیزی هم بدون این فناوری، هرگز نمی توانست فیلم مرد ایرلندی را بسازد). با این تفاصیل، یکی از دلایل اصلی تبدیل شدن دنیای سینمایی مارول به یک پدیده فرهنگی را باید سی جی آی بدانیم.

آینده سی جی آی هم هیجان انگیز به نظر می رسد. با ظهور تکنولوژی دیپ فیک (جعل عمیق)، انیماتورها حالا این توانایی را دارند که افکت های بصری منحصربه فردی خلق نمایند و پیشرفت های حوزه واقعیت مجازی نیز در آینده نزدیک یاری خواهد نمود تا مخاطبان و سینمادوستان بتوانند تجربه های سینمایی متفاوت تری داشته باشند. البته که با این پیشرفت ها، چند سوال اخلاقی هم مطرح می گردد، به ویژه پیرامون دیپ فیک که می تواند در بازی های رسانه ای و تحریف اخبار به کار گرفته گردد یا اینکه اصلا استفاده از بد ل های دیجیتالی برای بازیگرانی که از دنیا رفته اند، تا چه مقدار درست است؟ اما اگر این چالش ها را کنار بگذاریم، اهمیت سی جی آی بر کسی پوشیده نیست زیرا به هنرمندان اجازه می دهد داستان هایی را روایت نمایند که بدون آن هرگز ممکن نبود.

پیشرفت روزافزون جلوه های ویژه رایانه ای شاید عواقبی هم داشته باشد و استفاده افراطی از آن می تواند به کیفیت فیلم ها ضربه بزند و حتی باعث کاهش جذابیت آن ها گردد. با وجود این، سی جی آی حالا یک عنصر حیاتی در صنعت سینما است که اگر درست استفاده گردد، می تواند تجربه های تکرارنشدنی و خاطره انگیزی را برای سینمادوستان به ارمغان بیاورد.

منبع: MovieWeb