سرنوشت نانوشته نیشکر مانند ابریشم! - وبلاگ خبری

به گزارش وبلاگ خبری، خبرنگاران/گیلان کشاورزی یکی از پایه های پایدار اقتصاد هر کشور است، پایه ای که اگر خوب و محکم بنا گردد بنای کشور را از انواع آسیب ها، تهدیدها و مسائل در امان نگه می دارد. گیلان استانی است که به واسطه طبیعت بکر و دیدنی به استان گردشگری شهره است اما آنچه مسلم است پایه های گردشگری در این استان و حتی در کشور به گونه ای طراحی و مهندسی نشده که بتوان به گردشگری به عنوان موتور محرک اقتصاد این استان نگریست.

به گزارش وبلاگ خبری، هنوز هم در استانِ گردش پذیری چون گیلان، کشاورزی حرف اول را می زند و هنوز هم دغدغهِ بزرگ میانسالان روستایی، اشتغال فرزندانشان بر زمین کشاورزی است. گرچه با رونق شهرنشینی و جاذبه های شدید شهر و محرومیت ها و دافعه مناطق روستایی، هستند فرزندانی که کار آبا و اجدادیشان را بر زرق وبرق شهرنشینی ترجیح داده و با توقع کم از زمین های کشاورزی بهره برداری می نمایند اما ایجاد شکاف هایی بین دو نسل دیروز و امروز سبب شده که کشاورزی تک محصولی گردد و سلیقه و حوصله از این بخش رخت بندد و تنها کشت برنج و گاهی سبزیجات محلی یا به زبان گیلکی باغ آودانی نفسکی بکشد.

صومعه سرا شهرستانی است در غرب استان گیلان و امروز اقتصاد کشاورزی آن بر پایه کشت برنج و کاشت صنوبر است. با مرور گذشته این شهرستان به اموری مانند پرورش ابریشم و کشت نیشکر برخورد می کنیم. محصولاتی هر چند با زحمت اما با درآمد بالا. امروزه این محصولات جایشان را به کشت برنج و کاشت صنوبر داده اند و دلایل مختلفی را در این زمینه می توان جست وجو کرد.

کشت سنتی نیشکر در گیلان

مجید صابر زیده سرایی کارشناس کشاورزی در گفت وگو با خبرنگار وبلاگ خبری، با بیان این که نیشکر از گیاهان گرمسیری است و توسعه سطح زیر کشت آن عمدتاً در استان خوزستان و مناطق جنوب کشور انجام می گردد، اظهار کرد: از زمان های گذشته در گیلان نیز کشت نیشکر به صورت سنتی انجام می شده است. کشت نیشکر علاوه بر کاربرد در صنایع کوچک داخلی در راستای فراوری شکرسیاه و فرآورده های آن انجام می گردد.

وی با بیان این که نیشکر دارای ساقه ضخیم و بندبند است، اضافه نمود: قسمت داخلی ساقه نیشکر لیفی و حاوی مقادیر زیادی عصاره شکر است. بلندی ساقه نیشکر بین 2 تا 6 متر می باشد.

صابر با اشاره به کشت نیشکر در گیلان از اواسط بهار اعلام کرد: نیشکر از اواخر پاییز پس از گذشت 8 ماه برداشت می گردد.

وی به حدیثی از امام موسی کاظم(ع) مبنی بر این کهنیشکر، انسدادها را می گشاید و هیچ بیماری و عارضه ای در آن نیست اشاره نمود و گفت: نیشکر حاوی املاح کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم است.

نیشکر درمان فاویسم و یرقان

این فارغ التحصیل کشاورزی اضافه نمود: نیشکر دارای خواص دارویی بسیاری است. این محصول گرانبها برای درمان بیماری های فاویسم، یرقان، برطرف خستگی مزمن، پاک نماینده ضایعات کبدی، برطرف گرمی دهان و زبان و التهابات لثه بسیار مهم و اثرگذار است.

دوشاب و شکرسیاه محصول نیشکر

وی اعلام کرد: برای تبدیل نیشکر به دوشاب و شکرسیاه، پس از تمیز کردن نیشکر در کارگاه های سنتی آب نیشکر که به زبان گیلکی به آنشکر لوله گفته می گردد با استفاده از دستگاه گرفته می گردد. آب حاصل از نیشکرها را در داخل ظرف فلزی بزرگی می ریزند و پس از قرار دادن بر روی حرارت و صرف مدت زمانی نسبتاً طولانی و هم زدن های مداوم بیش از 90درصد از آب نیشکرها بخار شده و کفی به رنگ قهوه ای ایجاد می گردد.

صابر ادامه داد: پس از برداشتن کف، مایع سیاه رنگی باقی می ماند کهدوشاب نام دارد. دوشاب تا زمانی حرارت داده می گردد که تبدیل به شکری قهوه ای روشن یا تیره گردد. پس از آماده شدن شکر آن را داخل قالب ریخته و در جای خنک قرار می دهند تا سفت گردد.

این کارشناس کشاورزی با بیان این که کشت نیشکر درآمد خوبی برای کشاورزان بدنبال دارد، اظهار کرد: تفاله این نی ها برای دام ها بسیار مفید است.

برنج جایگزین کشت نیشکر شده است

مهندس احمد پادیاب مدیر جهادکشاورزی صومعه سرا در گفت وگو با خبرنگار وبلاگ خبری، با بیان این که کشت نیشکر جزو گیاهان صنعتی است، اظهار کرد: قاضده، کُلسر، چمثقال، سنگجوب، میانده و شکرباغان از جمله روستاهای صومعه سرا هستند که نیشکر در آن کشت می گردد. در گذشته بیش از 100هکتار از اراضی صومعه سرا به کشت نیشکر اختصاص داشت، اما متأسفانه با توجه به مکانیزه شدن عملیات کاشت، داشت و برداشت و راحتی کار برنج، کشت برنج جایگزین کشت نیشکر شد.

وی با بیان این که طولانی بودن دوره کشت نیشکر یکی دیگر از عوامل کاهش رغبت کشاورزان است، اضافه نمود: برای این محصول تا به امروز کشت و برداشت مکانیزه طراحی نشده است.

رونق کشت صنوبر از علل کاهش سطح زیرکشت نیشکر

پادیاب با بیان این که رونق کاشت درخت صنوبر از دیگر علل کاهش سطح زیرکشت نیشکر در استان و شهرستان است، اعلام کرد: نبود صرفه مالی، طولانی بودن زمان کشت موجب بی انگیزه شدن کشاورزان و در نتیجه افول این محصول شده است.

رتبه نخست صومعه سرا در فراوری نیشکر

وی به برگزاری کلاس های آموزشی برای کشاورزان در راستای افزایش سطح زیرکشت نیشکر در صومعه سرا اشاره نمود و گفت: در امسال 22 هکتار از اراضی صومعه سرا به زیر کشت نیشکر رفته است. صومعه سرا دارای رتبه نخست فراوری نیشکر در استان گیلان است.

افزایش 15درصدی سطح زیرکشت نیشکر در صومعه سرا

پادیاب با بیان این که همه کوشش و توصیه ما ترویج کشت تلفیقی نیشکر با صنوبر و سایر محصولات باغی است، اضافه نمود: سختی کشت نیشکر موجب شده است که اراضی متعلق به کشت نیشکر در این شهرستان به شالیزار تبدیل گردد.

وی از افزایش 15 درصدی سطح زیر کشت نیشکر در این شهرستان اطلاع داد و یادآور شد: درآمد حاصله از فروش محصول نیشکر، شکرسیاه برای بهره برداران حدود 570 میلیون تومان درآمدزایی خواهد داشت. خوشبختانه فراوری نیشکر در این شهرستان رو به افزایش است.

پیش بینی فراوری 26 تُن شکرسیاه در صومعه سرا

پادیاب با بیان این که کشت نیشکر در کنار کشت برنج نقش اثرگذاری در اقتصاد خانوار روستایی دارد، توضیح داد: از هر هکتار نیشکر کشت شده به طور میانگین میزان 1200کیلوگرم شکرسیاه استحصال می گردد.

وی با اشاره بر این که امسال پیش بینی می گردد میزان 26 تُن شکرسیاه در این شهرستان فراوری گردد، یادآور شد: در این شهرستان قریب 10کارگاه سنتی آبگیری و پخت نیشکر وجود دارد.

نیشکر زیر چتر بیمه قرار ندارد

پادیاب با بیان این که در صومعه سرا 95 بهره بردار نیشکر مشغول فعالیت هستند، توضیح داد: تأمین سوخت و پیگیری صدور پروانه مشاغل خانگی برای پرداخت تسهیلات از جمله اقداماتی است که در راستای حمایت از بهره برداران نیشکر شهرستان توسط مدیریت جهاد کشاورزی صورت می گیرد.

مدیر جهاد کشاورزی صومعه سرا با بیان این که محصول نیشکر زیر پوشش بیمه قرار ندارد، اظهار کرد: یکی از علل تحت پوشش بیمه نبودن این محصول پائین بودن سطح زیر کشت است.

نیشکرکاری شغل زمستانه کشاورزان

فتحعلی خوشکار یکی از نیشکرکاران روستای قاضده صومعه سرا در گفت وگو با خبرنگار وبلاگ خبری، با بیان این که روستای قاضده یکی از روستاهای صومعه سراست که اراضی آن به کشت نیشکر اختصاص دارد، اظهار کرد: شماری از اهالی این روستا در کنار کشت برنج به کشت نیشکر به عنوان شغل جانبی مشغولند.

وی با بیان این که امسال حدود پنج هکتار از اراضی روستای قاضده زیر کشت نیشکر واقع شده است، اضافه نمود: قریب 15 سال در کنار کشت برنج به کشت نیشکر مشغول می باشم. کشت این محصول یک منبع درآمدی برای فصل بیکاری و زمستان محسوب می گردد.

خوشکار با بیان این که خود در 2000 متر مربع زمین استیجاری به کشت نیشکر مشغول است، اعلام کرد: 25 نفر از اهالی این روستا بهره بردار نیشکر هستند. بیشتر این افراد به واسطه این که کشت نیشکر شغل آبا و اجدادیشان است به آن مشغولند.

وی به وجود هشت کارگاه سنتی شکرپزی در این روستا اشاره نمود و گفت: بیشترین اراضی زیر کشت نیشکر در صومعه سرا در روستای قاضده واقع شده است.

خوشکار سختی کار و طولانی بودن زمان کاشت، داشت و برداشت را از علل بی رغبتی کشاورزان به کشت نیشکر برشمرد و اضافه نمود: کشت نیشکر از اوایل اردیبهشت شروع و ماه آخر پاییز برداشت می گردد.

وی با بیان این که محصول نیشکر دوشاب، شیره نیشکر، کف و شکرسیاه است، گفت: شکرسیاه و شیره نیشکر در درمان کم خونی و بیماری های داخلی موثر است.

خوشکار با اشاره بر این که از هر لیتر نیشکر 12کیلو شکر سیاه استحصال می گردد، توضیح داد: هر 100 لیتر آب نیشکر برای تبدیل شدن به شکرسیاه نیازمند 7ساعت وقت و هم زدن مداوم است. در یک روز 2 ظرف 100 لیتری آب نیشکر را می توانیم به شکرسیاه تبدیل کنیم.

وی ادامه داد: امسال هر کیلو شکرسیاه معادل 25 هزار تومان به فروش می رسد. درآمد حاصله از هر 100 لیتر بدون در نظر دریافت نفت، کارگر، آبگیری و... 300 هزار تومان می گردد.

خوشکار با بیان این که می توان شکرسیاه را با توجه به انرژی زا بودن و برخورداری از خواص دارویی جایگزین شکرسفید کرد، اضافه نمود: محصول نیشکر، دوشاب در تهیه شیرینی و تنقلات محلی و شکرسیاه با چای و ... مصرف می گردد.

رجحان کیفیت شکرسیاه صومعه سرا از محصول مازندران

وی با بیان این که هر سال بر تعداد مشتریان وی با توجه به رضایت از کیفیت محصول اضافه نموده می گردد، توضیح داد: بنده بیشتر محصولات خود را در منزل با توجه به مراجعه مشتریان به فروش می رسانم. هر یک از کشاورزان مشتریان خاص خود را دارند. کیفیت محصول نوعی معرف است و هر سال مشتریان تعداد سفارشات خود را افزایش می دهند.

خوشکار با بیان این که بازارهای محلی نیز محلی برای عرضه محصولات نیشکر است، اضافه نمود: نیشکر در مازندران و خوزستان نیز کشت می گردد. بعضی از افراد نسبت به فروش محصول حاصله از نیشکر مازندران در شهرستان اقدام می نمایند که از کیفیت پایین تری برخوردار است؛ چرا که با یکبار کشت هفت سال محصول برداشت می نمایند. این محصول ارزان تر از نیشکر صومعه سرا است.

نیشکر صومعه سرا کاملاً ارگانیک است

وی با بیان این که در کشت نیشکر از هیچ گونه کود گیاهی و حیوانی استفاده نمی نمایند، اضافه نمود: علت کیفیت و رجحان محصول ما در مقایسه با محصول استان مازندران ارگانیک بودن آن است.

این نیشکرکار صومعه سرایی ضرورت توجه مسئولین و پرداخت تسهیلات ارزان قیمت در افزایش ایجاد انگیزه کشت این محصول توسط جوانان را مهم دانست و اظهار کرد: متأسفانه با توجه به سود بالا توانایی استفاده از وام ها و تسهیلات اختصاص یافته به این محصول را نداریم. مطمئناً تحت پوشش بیمه قرار دریافت این محصول و دریافت تسهیلات کم بهره می تواند نقشی اثرگذار در جذب جوانان و نسل جدید به کشت این محصول داشته باشد.

گزارش از مریم محسنی خبرنگار وبلاگ خبری گیلان